1,4 tỷ USD tiền mặt “bình cứu hỏa” đã sẵn sàng, MicroStrategy tạm thời giảm áp lực bán Bitcoin

Để ứng phó với biến động giá Bitcoin và lo ngại về khả năng bán tháo, “cá voi” của ngành tiền mã hóa là MicroStrategy (Strategy Inc.) đã công bố việc thiết lập một quỹ dự trữ tiền mặt lên tới 1,4 tỷ USD. Giám đốc điều hành của công ty, ông Phong Le, cho biết số tiền này, được huy động thông qua bán cổ phiếu, sẽ cung cấp cho công ty một bộ đệm chi trả cổ tức kéo dài từ 21 đến 24 tháng, giúp công ty không bị buộc phải thanh lý lượng Bitcoin trị giá 59 tỷ USD trong thời điểm thị trường biến động. Động thái này nhằm xoa dịu tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư và thể hiện quyết tâm “trả cổ tức vĩnh viễn”. Thị trường phản ứng tích cực, giá cổ phiếu công ty tăng gần 8%, giá Bitcoin cũng bật lên lại quanh mức 92.000 USD.

Xây dựng “kho đạn” tiền mặt, bảo hiểm cho lượng nắm giữ Bitcoin

Trước những biến động liên tục của thị trường và sự nghi ngờ ngày càng gia tăng từ nhà đầu tư, MicroStrategy đã tung ra một biện pháp phòng thủ then chốt. Giám đốc điều hành Phong Le đã chính thức thông báo trên Bloomberg TV vào thứ Ba rằng công ty đã lập một quỹ dự trữ tiền mặt chuyên dụng trị giá 1,4 tỷ USD. Mục đích chiến lược của khoản tiền này rất rõ ràng: cung cấp đủ thanh khoản để đáp ứng các nghĩa vụ ngắn hạn trong giai đoạn thị trường biến động (như chi trả cổ tức và lãi trái phiếu), từ đó tránh bị buộc phải bán tài sản cốt lõi – Bitcoin – vào thời điểm bất lợi nhất.

Theo lời ông Phong Le, quỹ dự trữ này mang lại cho công ty yếu tố “thời gian” thiết yếu. Nó đủ để chi trả cổ tức trong 21 tháng tới, và nếu cộng thêm các dòng tiền khác, bộ đệm này có thể kéo dài đến 2 năm. Điều này có nghĩa là trong một khoảng thời gian khá dài sắp tới, dù giá Bitcoin biến động ra sao, công ty vẫn có đủ “đạn dược” để đáp ứng nhu cầu hoàn vốn tiền mặt cho cổ đông mà không cần đụng tới kho Bitcoin trị giá 59 tỷ USD. Động thái này phản ứng trực tiếp với nỗi lo lớn nhất gần đây của thị trường: khi giá Bitcoin giảm từ đỉnh, công ty có thể do áp lực dòng tiền mà trở thành người bán lớn nhất trên thị trường. Thông tin này đã giúp trấn an tâm lý thị trường rõ rệt, cổ phiếu MicroStrategy tăng gần 8% trong ngày.

Phong Le trong cuộc phỏng vấn đã thẳng thắn tiết lộ mối lo ngại cốt lõi của công ty: “Chúng tôi thực sự không muốn phải động vào số Bitcoin đó khi giá trị vốn hóa công ty thấp hơn giá trị nắm giữ Bitcoin.” Câu nói này chỉ ra một thách thức căn bản của mô hình “trái phiếu quốc gia tài sản số”: khi thị trường định giá hoạt động kinh doanh của công ty (tức giá cổ phiếu) thấp hơn giá trị tài sản ròng Bitcoin mà công ty nắm giữ, về lý thuyết sẽ có hiện tượng “đảo chiều giá trị”, có thể kích hoạt áp lực từ cổ đông yêu cầu thanh lý tài sản. Việc lập quỹ dự trữ tiền mặt chính là nhằm tách biệt dòng tiền vận hành với biến động giá trị tài sản, bảo vệ chiến lược nắm giữ lâu dài.

Số liệu tài chính & thị trường chính của MicroStrategy

Quy mô quỹ dự trữ tiền mặt vừa lập: 1,4 tỷ USD

Giá trị lượng Bitcoin nắm giữ hiện tại: khoảng 59 tỷ USD

Thời gian quỹ tiền mặt đủ chi trả cổ tức: 21 tháng (có thể kéo dài đến 2 năm)

Giá cổ phiếu gần đây giảm từ đỉnh: khoảng 60% (từ đỉnh tháng 11/2024)

Chỉ số định giá chính (mNAV): khoảng 1,17 (tính đến thứ Ba)

Biên độ tăng giá cổ phiếu trong ngày sau thông tin công bố: gần 8%

Cảnh báo “lằn ranh đỏ” về định giá tạm lắng, nhưng rủi ro tiềm ẩn vẫn còn

Quyết định này của MicroStrategy gắn liền với một chỉ số định giá thị trường then chốt – Giá trị tài sản ròng điều chỉnh (mNAV). Chỉ số này dùng để so sánh giá trị doanh nghiệp của công ty với giá trị lượng Bitcoin mà họ nắm giữ. Khi mNAV lớn hơn 1, thị trường định giá hoạt động kinh doanh của công ty có phần thặng dư; khi chỉ số này tiệm cận hoặc thấp hơn 1, điều đó thể hiện giá cổ phiếu gần như hoàn toàn dựa vào lượng Bitcoin nắm giữ, giá trị hoạt động kinh doanh bị bỏ qua, thậm chí xảy ra “đảo chiều giá trị”.

Theo dữ liệu trên website công ty, thứ Ba tuần này mNAV khoảng 1,17, dù vẫn lớn hơn 1 nhưng đã tiến sát “lằn ranh đỏ” tâm lý này. Chính sự tiến sát đó đã kích hoạt tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư, lo ngại khi mNAV chuyển sang âm, công ty có thể bị buộc phải bán Bitcoin như biện pháp cuối cùng. Những phát biểu gần đây của Phong Le trong một podcast càng làm nỗi lo này gia tăng. Việc thiết lập quỹ dự trữ tiền mặt 1,4 tỷ USD lần này tương đương như dựng một “tường lửa” trước khi mNAV chạm ngưỡng nguy hiểm, huy động vốn bên ngoài (bán thêm cổ phiếu) để duy trì chi tiêu tiền mặt, từ đó tạo thêm thời gian cho lượng Bitcoin nắm giữ và định giá doanh nghiệp.

Tuy nhiên, giải pháp này không phải hoàn toàn không có cái giá phải trả. Nguồn tiền dự trữ đến từ phát hành thêm cổ phiếu, điều này sẽ làm pha loãng quyền lợi cổ đông hiện tại. Đây giống như chiến lược “lấy không gian đổi thời gian”, hiệu quả dài hạn của nó phụ thuộc vào hai biến số trọng yếu: một là giá Bitcoin có phục hồi để tăng giá trị tài sản hay không; hai là công ty có thực sự tăng trưởng được hoạt động kinh doanh phần mềm như tuyên bố, từ đó nâng giá trị phần kinh doanh. Nếu thị trường tiếp tục ảm đạm và quỹ dự trữ tiền mặt cạn kiệt, vấn đề sẽ lại xuất hiện.

Mô hình “trái phiếu quốc gia tài sản số” chịu thử thách khốc liệt

Động thái của MicroStrategy là một lát cắt tiêu biểu trong xu hướng toàn ngành hiện nay. Mô hình “trái phiếu quốc gia tài sản số” mà họ tiên phong – tức doanh nghiệp niêm yết lấy Bitcoin làm tài sản dự trữ chủ chốt và sử dụng đòn bẩy thị trường vốn để liên tục gia tăng nắm giữ – đang phải đối mặt với thử thách khắc nghiệt nhất kể từ khi xuất hiện. Kịch bản tài chính từng được ca ngợi nhờ sự kết hợp khéo léo giữa niềm tin vào tiền mã hóa và kênh thị trường công khai, nay bắt đầu xuất hiện vết nứt dưới áp lực kép: giá Bitcoin giảm và khẩu vị rủi ro suy yếu.

Vòng tuần hoàn “huy động vốn – mua Bitcoin – tăng giá” từng hiệu quả trong quá khứ đang tỏ ra kém hiệu quả. Khi giá Bitcoin liên tục tăng, giá cổ phiếu công ty tăng còn mạnh hơn Bitcoin, giúp công ty dễ dàng phát hành thêm cổ phiếu với chi phí thấp để mua thêm Bitcoin, từ đó lại đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn, tạo thành vòng quay tích cực. Tuy nhiên, khi thị trường đổi chiều, giá Bitcoin giảm, vòng quay này đảo ngược: giá cổ phiếu giảm mạnh hơn Bitcoin, làm khả năng huy động vốn cạn kiệt, thậm chí đối diện áp lực thanh lý. Việc MicroStrategy lập quỹ tiền mặt thực chất là chủ động tạm dừng “trò chơi đòn bẩy” rủi ro cao này, chuyển sang thế phòng thủ thận trọng.

Phong Le còn tiết lộ trong phỏng vấn rằng công ty đang cân nhắc “cho vay một phần Bitcoin”. Đây là phát biểu mang ý nghĩa lớn, đánh dấu sự chuyển dịch từ mô hình “mua và nắm giữ” thuần túy sang mô hình “quản lý tài sản chủ động” – tìm cách sinh lời từ Bitcoin (như cho vay, thế chấp…). Đây vừa là biện pháp thực tế để giải quyết áp lực dòng tiền, vừa phản ánh xu hướng trưởng thành của lĩnh vực lưu ký và gia tăng giá trị tài sản số. Tuy nhiên, điều này cũng kéo theo những rủi ro mới, như rủi ro tín dụng đối tác.

Lịch sử phát triển: Từ doanh nghiệp phần mềm đến “cờ đầu” Bitcoin

Với nhà đầu tư mới, câu chuyện của MicroStrategy chính là “huyền thoại” của thời đại tiền mã hóa. Trước năm 2020, công ty (khi đó tên là MicroStrategy) chỉ là một doanh nghiệp phần mềm kín tiếng. Đồng sáng lập kiêm Chủ tịch Michael Saylor, do lo ngại sâu sắc về lạm phát tiền pháp định, đã đưa ra quyết định gây chấn động Phố Wall: chuyển phần lớn tiền mặt trên bảng cân đối kế toán thành Bitcoin.

Bước chuyển mình táo bạo này ban đầu bị coi là lập dị, nhưng khi Bitcoin khởi động chu kỳ tăng giá sử thi, cổ phiếu MicroStrategy trở thành lựa chọn yêu thích của các nhà đầu tư muốn tiếp cận Bitcoin dễ dàng. Giá cổ phiếu tăng hơn 3.500% kể từ khi đổi chiến lược, vượt xa mọi chỉ số thị trường, trở thành hiện tượng. Công ty cũng được xem là “người mở đường” gắn kết doanh nghiệp niêm yết với tài sản số, thu hút nhiều doanh nghiệp học theo. Tuy nhiên, kể từ đỉnh tháng 11/2024, khi cơn sốt tiền mã hóa hậu bầu cử lắng xuống, cổ phiếu công ty đã giảm mạnh khoảng 60%, cho thấy tính chu kỳ rất cao của mô hình này.