Bitcoin và Blockchain có mối quan hệ gì?

Question

Khi nói đến Blockchain, điều mọi người nghĩ đến đầu tiên là: Bitcoin; hầu hết mọi người tham gia vào ngành công nghiệp Blockchain cũng là đầu tư vào các đồng coin. Đồng tiền số này trông có vẻ hoàn toàn khác với Blockchain. Vậy Blockchain là gì, và nó có mối quan hệ gì với Bitcoin?

Thật ra, mối quan hệ giữa Bitcoin và Blockchain có thể được tóm gọn trong một câu: Blockchain là công nghệ nền tảng của Bitcoin; Bitcoin là ứng dụng thành công đầu tiên của Blockchain. Nhưng chỉ với câu này, dường như rất khó để giải thích những thắc mắc của mọi người về hai khái niệm này. Hôm nay, chúng ta sẽ nói chi tiết hơn.

01 Bitcoin ra đời như thế nào?

Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, các tổ chức tài chính xã hội như những quân domino đổ sập, nền kinh tế rơi vào Đại suy thoái. Để cứu vãn tình hình, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã tung ra một lượng lớn “nới lỏng định lượng”, in ra nhiều đô la Mỹ để làm dịu nợ nần, kích thích kinh tế. Ngày 3 tháng 1 năm 2009, trên khối đầu tiên mà Satoshi Nakamoto khai thác có ghi: “The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks”. Câu này được dịch là: “Times ngày 3 tháng 1 năm 2009, Bộ trưởng Tài chính đang ở bờ vực thực hiện gói cứu trợ khẩn cấp thứ hai cho các ngân hàng”. Ý nghĩa của nó là châm biếm chính phủ, ngân hàng mất uy tín. Chính sách tài chính, kinh tế sai lầm, từ trước đến giờ chỉ có cách in tiền để cướp tài sản của người dân mà thôi. Điều này khiến Satoshi Nakamoto rất thất vọng. Vậy tại sao Bitcoin lại ra đời? Động lực tạo ra nó chính là để phòng ngừa hệ thống tiền tệ được chính phủ bảo chứng và tình trạng phát hành tiền tệ quá mức, nhằm bảo vệ giá trị tài sản cá nhân và quyền kiểm soát.

Vì vậy, để có thể thực hiện chức năng phòng ngừa này, Bitcoin phải đạt được:

1）Giao dịch tin cậy không cần chứng thực. Nghĩa là tin cậy vào tiền tệ không có trung tâm, không có sự chứng thực của chính phủ và tin cậy vào tính xác thực của giao dịch.

Tài sản được tư nhân hóa hoàn toàn. Tức là không ai có thể cướp đoạt tài sản cá nhân bằng bất kỳ hình thức nào.
Đạt được sự đồng thuận, dữ liệu đối xứng. Tức là không có quyết định tập trung, cũng có thể đạt được sự đồng thuận và mọi người đều có thể tham gia, thông tin có thể biết được công khai minh bạch và dữ liệu đồng bộ.

4）Tổng lượng tiền tệ không đổi. Nghĩa là phải giải quyết vấn đề phát hành tiền tệ quá mức;

Hiện tại, Bitcoin thực sự bao gồm những đặc điểm xuất sắc này, nhưng nó được thực hiện như thế nào?

Điều này phải dựa vào công nghệ nền tảng của nó - Blockchain. Khối, bản chất là sổ cái; Blockchain chính là cơ sở dữ liệu mà các sổ cái được liên kết với nhau. Để thuận tiện cho việc xác minh, mỗi trang sổ cái khi ghi chép sẽ được đánh dấu thời gian, tóm tắt nội dung của sổ cái trước và ghi lại thông tin giao dịch xảy ra trên trang này.

02 Công nghệ Blockchain

Công nghệ Blockchain, rốt cuộc là làm thế nào để Bitcoin được tạo ra, và giúp Bitcoin đạt được những đặc điểm này?

1）Sử dụng lòng tin từ thuật toán, thay thế lòng tin từ sự bảo chứng tập trung.

Điều gì là niềm tin ủy quyền tập trung? Đó là: tiền tệ do nhà nước phát hành, ngân hàng ghi sổ. Tại sao chúng ta có thể công nhận tờ tiền 100 nhân dân tệ, để có thể mua hàng hóa trị giá 100 nhân dân tệ? Đó là dựa trên niềm tin của nhà nước. Tại sao chúng ta lại sẵn sàng gửi tiền vào ngân hàng, và khi nhận lương thì trực tiếp gửi vào tài khoản ngân hàng, rồi khi tiêu dùng thì trực tiếp dùng thanh toán di động? Đó là vì chúng ta tin tưởng vào độ chính xác của ngân hàng ghi sổ. Nhưng nếu không có hệ thống tiền tệ được chính phủ ủy quyền và đảm bảo tài sản, thì làm thế nào để đạt được niềm tin? Đối với vấn đề này, cách làm của blockchain là: thay thế niềm tin ủy quyền tập trung bằng thuật toán lưu trữ phân tán. Đưa niềm tin thuật toán vào máy tính, mọi người tham gia ghi sổ. Nghĩa là, mọi người đều tham gia ghi sổ thông qua hệ thống máy tính, mọi người đều có một sổ cái. Vậy nên, việc sai sót, bị sửa đổi, hay bị phá hủy của một giao dịch đơn lẻ sẽ không ảnh hưởng đến độ chính xác của toàn bộ sổ cái đối với ghi chép giao dịch đó. Trừ khi, hơn 51% sổ cái bị thay đổi một lần, thì giao dịch đơn lẻ mới có thể bị thay đổi. Nhưng cái giá quá lớn này, hoàn toàn không thể khiến người ta có động lực để thực hiện việc sửa đổi. Do đó, điều này có thể đạt được niềm tin phi tập trung, không cần sự ủy quyền của bên thứ ba.

2）Mã hóa bất đối xứng, giải quyết triệt để việc tư hữu hóa tài sản.

Thực ra, các quốc gia, ngân hàng như là những tổ chức bảo lãnh tập trung, xác suất ghi sổ sai là rất nhỏ, thậm chí có thể nói là không có khả năng ghi sai. Nhưng tại sao vẫn khiến người ta cảm thấy không đáng tin cậy? Bởi vì một khi xảy ra tình huống cực đoan, chẳng hạn như cuộc khủng hoảng nợ ở Cyprus, Cyprus không thể trả nợ, nên đã đánh thuế lên các nhà gửi tiền của ngân hàng. Tài sản của cá nhân được ghi lại trong hệ thống ngân hàng có sự bảo lãnh của quốc gia, ngay cả khi ghi chép chính xác, cũng giống như những con cừu béo đang chờ bị giết thịt. Nguyên lý mật mã của blockchain sử dụng phương pháp mã hóa bất đối xứng, việc chuyển nhượng, thanh toán, giao dịch tài sản cá nhân phải được ký bằng khóa riêng mới có thể thực hiện. Nếu không, bất kỳ ai cũng không thể truy cập được. Ngoài ra, Bitcoin không phải là thanh toán cho cá nhân mà là thanh toán cho một địa chỉ nào đó, không ai biết, những chủ sở hữu của các khóa riêng và địa chỉ đó là ai. Việc lưu trữ khóa riêng này và tính ẩn danh trong giao dịch có thể trao quyền kiểm soát tuyệt đối cho cá nhân đối với tài sản, có thể giải quyết triệt để vấn đề sở hữu tài sản.

Cạnh tranh ghi sổ, để đạt được sự đồng thuận;

Sự tin tưởng từ thuật toán, cho phép mọi người tham gia vào việc ghi sổ. Thiết kế này là tốt, nhưng làm thế nào để mọi người đều tham gia ghi sổ đây? Dù sao thì những sổ sách không liên quan đến mình, ít ai có động lực để ghi chép. Này, Blockchain đã phát minh ra một cách rất tuyệt, đó là thưởng cho những người tham gia ghi sổ. Phần thưởng này chính là: Bitcoin. Khối đầu tiên mà Satoshi Nakamoto ghi sổ và đóng gói đã nhận được phần thưởng Bitcoin là 50 cái. Nhưng nếu đã có thưởng, thì mọi người đều tham gia ghi sổ, vậy ai sẽ là người ghi sổ chính xác? Blockchain cũng có một thiết lập tinh vi: đó là sử dụng ghi sổ cạnh tranh để đạt được sự đồng thuận. Cụ thể, muốn có quyền ghi sổ cho một giao dịch nào đó, bạn phải giải một bài toán toán học mã hóa. Bài toán này rất khó: phải sử dụng thuật toán SHA256 để tính toán, và phép tính này là không thể đảo ngược. Ai cuối cùng tính được giá trị băm và xác minh thành công, thì người đó có quyền ghi sổ. Quy tắc thiết kế để tranh giành quyền ghi sổ được gọi là cơ chế “bằng chứng công việc” của blockchain. Nội dung cốt lõi là: lý do bạn có thể tính toán ra giá trị băm, chứng tỏ bạn đã thực hiện rất nhiều phép toán. Sau khi quyền ghi sổ được tranh giành, các giao dịch sẽ được ghi lại và sẽ được phát sóng. Những người còn lại tham gia ghi sổ sẽ theo dõi việc ghi sổ.

Quá trình này, chính là quá trình đạt được sự đồng thuận bằng cơ chế chứng minh công việc. Nó không chỉ cho phép mọi người tham gia vào việc ghi chép, mà còn cho phép sổ sách được phát sóng và biết đến bởi tất cả mọi người. Không chỉ đạt được sự đồng thuận, mà còn hình thành tính công khai và minh bạch. Quá trình ghi chép và trao thưởng cho việc ghi chép này, chính là quá trình phát hành Bitcoin bằng công nghệ Blockchain. Có thể ghi chép, thì có thể nhận được phần thưởng Bitcoin, vậy làm cách nào để giữ tổng số lượng Bitcoin không thay đổi?

4）Cơ chế giảm một nửa thực hiện tổng lượng không đổi

Điều này phải đề cập đến một cơ chế khác mà Bitcoin sử dụng trong thiết kế blockchain, đó là cơ chế giảm một nửa. Tức là mọi người tham gia ghi sổ, ghi sổ và đóng gói khối sẽ nhận được phần thưởng. Nếu phần thưởng khi đóng gói một khối luôn là 50 cái. Vậy thì việc phát hành Bitcoin sẽ tiếp tục tăng mãi cho đến vô tận. Làm thế nào để đạt được số lượng không đổi? Bitcoin sử dụng thiết kế blockchain: mỗi 10 phút đóng gói một khối, phần thưởng khi đóng gói khối sẽ giảm một nửa sau mỗi 4 năm. Nghĩa là: vào năm 2009, phần thưởng khi đóng gói blockchain là 50 cái; đến năm 2013, phần thưởng đã trở thành 25 cái; năm 2017 là 12.5 cái; năm 2021 là 6.25 cái… cho đến năm 2140, phần thưởng đóng gói gần như bằng 0, Bitcoin sẽ hoàn tất việc phát hành và đạt tổng số lượng không đổi là 21 triệu cái. Ở đây có lẽ nhiều bạn sẽ thắc mắc, tại sao công nghệ blockchain của Bitcoin có thể duy trì việc đóng gói một khối mỗi 10 phút? Dù sao thì số người tham gia ghi sổ càng nhiều, cạnh tranh ghi sổ càng gay gắt, sức mạnh tính toán của máy tính càng mạnh, thì chắc chắn sẽ nhanh chóng giành quyền ghi sổ và nhận phần thưởng chứ? Đó là bởi vì thiết kế công nghệ blockchain của Bitcoin sử dụng hệ số khó khăn (difficulty) để cân bằng hiệu suất đóng khối. Ngoài ra, chữ ký số trong blockchain được sử dụng để chống giả mạo, có thể truy xuất nguồn gốc và giải quyết vấn đề thanh toán gấp đôi của Bitcoin. Tóm lại, nếu nói Bitcoin là một giải pháp lý tưởng cho hệ thống thanh toán, tiền điện tử, thì blockchain chính là công nghệ thực tiễn để hiện thực hóa giải pháp lý tưởng này.

03 Kết luận

Bitcoin của Blockchain 1.0 có lý tưởng được thiết lập là: chống lại hệ thống kế toán và phát hành tiền pháp định tập trung vào chính phủ và ngân hàng, trở thành một hệ thống tiền điện tử toàn cầu, không rào cản, tín dụng phi tập trung, tổng lượng không thay đổi. Nhưng do những hạn chế của Bitcoin: mỗi 10 phút tạo ra một khối và kích thước khối bị giới hạn ở 1MB, dẫn đến việc nó chỉ có thể xử lý tối đa 7 giao dịch mỗi giây (điểm cao nhất của Alipay có thể xử lý 90.000 giao dịch/giây), điều này hoàn toàn không đáp ứng được nhu cầu thanh toán tiêu dùng hiện đại cần giao dịch ngay lập tức. Vì vậy, nó không thể đạt được lý tưởng là một loại tiền điện tử được sử dụng để thanh toán toàn cầu.

Tất nhiên, Bitcoin không thể trở thành phương tiện thanh toán toàn cầu, nhưng nhờ vào sự khan hiếm của Bitcoin, khả năng lưu trữ an toàn và đồng thuận cao, nó đã trở thành một sản phẩm đầu tư cho việc lưu trữ giá trị toàn cầu. Công nghệ Blockchain cũng không chỉ là ứng dụng của Bitcoin. Nó đã được mở rộng và phát triển thành cơ sở hạ tầng Blockchain 2.0 - Ethereum, có khả năng thực hiện các ứng dụng kinh tế, thị trường, tài chính để chống lại hệ thống tài chính tập trung hiện tại, cũng như các ứng dụng Blockchain 3.0, 4.0 có thể giải quyết nhiều vấn đề kinh tế, tài chính, tiêu dùng và thanh toán hơn. Trong xu hướng như vậy, có thể trong tương lai sẽ xuất hiện một loại tiền tệ, hệ thống thanh toán và tài chính hoàn toàn mới. **$RVV **$AVAX