Thế giới mười năm nữa sẽ như thế nào? Có lẽ vị trí làm việc của bạn đã bị AI thay thế, vấn đề thiếu hụt lao động lại biến mất, thậm chí loài người bắt đầu nghiêm túc cân nhắc việc di cư lên sao Hỏa... Nghe có vẻ kỳ ảo? Nhưng nếu bạn từng xem buổi phỏng vấn gần đây của Musk, bạn sẽ nhận ra những điều này không phải là viển vông.

Lần này ông ấy không nói về tên lửa cũng chẳng nói về xe điện, mà đưa ra ba vấn đề cốt lõi có thể thay đổi vận mệnh nhân loại. Mỗi vấn đề đều rất "nặng ký" và đều đang xảy ra.

**AI sắp "phong thần"?**
Musk đưa ra một mốc thời gian: khoảng năm 2026, trình độ trí tuệ của trí tuệ nhân tạo rất có thể sẽ vượt qua nhóm người thông minh nhất trên Trái Đất. Đây không phải là nói quá, chỉ cần nhìn tốc độ tiến hóa của các mô hình hiện nay là biết. Đến lúc đó, nhiều công việc đòi hỏi tư duy, ra quyết định, AI đều có thể làm tốt hơn con người. Mất việc, kiếm tiền thế nào? Kinh tế chuyển đổi ra sao? Phân phối tài sản như thế nào? Đều là vấn đề lớn.

**Người ngày càng ít, rắc rối ngày càng nhiều**
Cùng lúc đó, tỷ lệ sinh toàn cầu đang giảm. Người trẻ ít đi, lực lượng lao động co lại, tiêu dùng cũng giảm theo. Một bên là AI đẩy năng suất sản xuất lên tối đa, bên kia là nhu cầu đang sụp đổ. Cung cầu lệch pha, động cơ kinh tế có thể tắt ngúm bất cứ lúc nào.

**Nợ như một quả bom hẹn giờ**
Xem thêm nợ quốc gia Mỹ, đã tăng vọt lên 38 nghìn tỷ đô la. Riêng tiền lãi mỗi năm còn cao hơn ngân sách quốc phòng. Trong môi trường lãi suất cao, cái hố này chỉ càng ngày càng lớn. Musk nói thẳng: các biện pháp truyền thống không giải quyết được, cuối cùng khả năng cao phải in tiền để cứu nguy—nhưng người chịu thiệt vẫn là dân thường.

**Giải pháp của ông ấy là gì?**
Musk lại không hề hoảng loạn. Ông đưa ra hai hướng: một là sản xuất hàng loạt robot hình người, ví dụ như Optimus của Tesla, để bù đắp thiếu hụt lao động, giúp năng suất cất cánh; hai là mở rộng ra không gian, tài nguyên và không gian trên Trái Đất có hạn, thì lên sao Hỏa tìm động lực tăng trưởng mới.

Nghe thì điên rồ, nhưng nghĩ kỹ lại cũng có lý. Mười năm tới, loài người có thể vượt qua ải này một cách suôn sẻ không? Có lẽ câu trả lời nằm ở đột phá công nghệ và lựa chọn quyết sách.