Ngân hàng Dự trữ Nam Phi gần đây đã phát hành một tài liệu lập trường, thái độ rất rõ ràng - trong thời gian ngắn họ không có kế hoạch triển khai tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương (CBDC) dạng bán lẻ.

Tại sao? Lý do mà Ngân hàng trung ương đưa ra rất thực tế: điều cấp bách hơn hiện nay là nâng cấp hệ thống thanh toán hiện có. Họ đang thúc đẩy một loạt dự án cải cách, chẳng hạn như cho phép nhiều tổ chức phi ngân hàng kết nối với mạng lưới thanh toán quốc gia, và còn muốn cải tạo toàn bộ cơ sở hạ tầng thanh toán. Ngân hàng trung ương cho rằng, những nâng cấp thực tế này sẽ giải quyết tốt hơn những điểm đau trong thanh toán của người dân so với việc thúc đẩy digital rand.

Kỹ thuật có ổn không? Ổn. Nhưng ứng dụng thực tế là một chuyện khác.

Báo cáo đề cập rằng, để CBDC bán lẻ thực sự dễ sử dụng, cần đáp ứng năm tiêu chí cứng: có thể sử dụng ngoại tuyến, thu nhận mọi nơi, phí giao dịch gần như bằng không, thao tác đơn giản, và còn phải bảo vệ quyền riêng tư — tiêu chuẩn phải cao như tiền mặt, thậm chí còn cao hơn. Vấn đề là, với công nghệ và cơ sở hạ tầng hiện tại của Nam Phi, một vài tiêu chí này chưa thể hoàn toàn đạt chuẩn.

Còn một vấn đề thực tế: Khoảng 16% người lớn trên toàn quốc hoàn toàn không có tài khoản ngân hàng. Muốn dựa vào tiền kỹ thuật số để lấp đầy khoảng trống này? Thì tính tiện lợi và độ tin cậy của nó phải được đảm bảo trước đã.

Ý nghĩa của Ngân hàng trung ương cũng rất rõ ràng - không phải là không bao giờ làm, mà là thời điểm chưa đến. Đợi đến ngày nào đó tiền mặt sử dụng ít đi, hoặc khi sự đổi mới của thị trường cần Ngân hàng trung ương cung cấp nền tảng tiền kỹ thuật số, thì cũng không muộn để xem xét. Giai đoạn hiện tại, việc xây dựng cơ sở hạ tầng thanh toán vững chắc mới là điều quan trọng.