Ueda Kazuo lần này có thực sự nghiêm túc không? Câu trả lời từ thị trường là: có 70% xác suất sẽ nhấn nút tăng lãi suất trong cuộc họp vào ngày 19 tháng 12.

Tuy nhiên, đừng mong anh ấy sẽ có hành động mạnh mẽ. Nhìn lại lịch sử hoạt động của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, mỗi lần hành động đều là từ từ 25 điểm cơ bản, lần này từ 0.5% chuyển lên 0.75%, hoàn toàn phù hợp với nhịp điệu "nước ấm nấu ếch" của họ. Hơn nữa, chính sách thuế quan bên Mỹ đang biến động không ổn định, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cần phải để lại cho mình một con đường lui, phòng khi tình hình đột ngột thay đổi có thể ứng phó kịp thời.

Nếu thực sự tăng lên 0,75%, tiếp theo sẽ là một giai đoạn quan sát dài. Họ phải chú ý đến ba điều: mức tăng lương có thể duy trì được không, lạm phát có đi đúng hướng về 2% không, và thuế quan của Mỹ có làm hỏng đường xuất khẩu này không. Nếu dữ liệu tốt, có thể họ còn đẩy thêm lên 1%; nếu có dấu hiệu không tốt, thì sẽ đạp phanh, thậm chí không loại trừ khả năng quay lại và khởi động lại chính sách nới lỏng.

Việc tăng lãi suất lên 1% có ý nghĩa gì? Chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và Mỹ sẽ thu hẹp xuống khoảng 4%, áp lực đồng yên suy yếu có thể được giảm bớt, nhưng dòng vốn trở lại có thể gây sốc cho thị trường trái phiếu - đây là một cái bẫy cần phải cẩn thận đề phòng.

Nói một cách đơn giản, lần tăng lãi suất này là Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang thử nghiệm cách chơi trong "thời kỳ hậu nới lỏng": chỉ riêng việc tăng lãi suất không thể chữa trị tận gốc lạm phát, cần phải kết hợp cải cách thị trường lao động và nâng cấp ngành công nghiệp; vị thế quốc tế của đồng yên cần được duy trì, nhưng dòng vốn ra nước ngoài cũng không thể mất kiểm soát, sự cân bằng này thật khó nắm bắt. Khó khăn nhất là, phía chính phủ đang thực hiện mở rộng tài khóa rất mạnh mẽ, Ngân hàng Trung ương vẫn cần giữ độc lập để ổn định giá cả, không để bị ràng buộc bởi thành tích ngắn hạn.

Tình huống hiện tại của Ueda chính là "cuộc giằng co ba bên": Về nội bộ, ông phải đi trên dây giữa việc kiểm soát lạm phát và ổn định tăng trưởng; về bên ngoài, ông phải đối phó với sự phân hóa trong chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và sự yếu kém của đồng yên; về phía trên, ông phải phối hợp với các kế hoạch tài chính mới của chính phủ. Chiến lược "tăng lãi suất theo từng giai đoạn" mà ông chọn, vừa phát tín hiệu chuyển hướng, vừa để lại không gian cho điều chỉnh trong tương lai. Thông minh, nhưng cũng đủ mạo hiểm.