Trái phiếu năm 2567: Đầu tư nên tránh hay nên theo dõi?

Thị trường tài chính toàn cầu ngày càng rung chuyển mạnh mẽ hơn, nhà đầu tư bắt đầu tìm kiếm các lựa chọn đầu tư ít rủi ro hơn cổ phiếu và hàng hóa. Tiền gửi ngân hàng lãi suất quá thấp, vàng giá cao vượt mây, trái phiếu trở thành giải pháp hợp lý cho nhóm nhà đầu tư muốn lợi nhuận tốt nhưng không sẵn sàng mất vốn nhanh chóng.

Trái phiếu là gì và tại sao khác với cổ phiếu?

Nếu so sánh đơn giản nhất, trái phiếu chính là “hợp đồng vay mượn” được viết thành giấy có thể mua bán. Khi bạn mua trái phiếu của công ty hoặc chính phủ, bạn đang cho họ vay tiền, và họ hứa sẽ trả lãi cho bạn mỗi (hai lần trong năm) và hoàn trả gốc khi đáo hạn.

Sự khác biệt so với cổ phiếu rõ ràng:

• Cổ phiếu = bạn là chủ sở hữu một phần của công ty, lợi nhuận lên xuống theo lợi nhuận của công ty
• Trái phiếu = bạn là chủ nợ của công ty, nhận lãi cố định dù công ty có lãi hay lỗ

Rủi ro tiềm ẩn trong trái phiếu – Đừng bỏ qua

Nhiều nhà đầu tư nghĩ rằng trái phiếu an toàn tuyệt đối, nhưng thực tế có những rủi ro khác nhau:

1. Rủi ro vỡ nợ – Nếu công ty phát hành trái phiếu phá sản trước hạn, bạn có thể không lấy lại được gốc

2. Rủi ro biến động lãi suất – Nếu bạn mua trái phiếu lãi 4% rồi thấy lãi suất thế giới tăng lên 7%, bạn sẽ tiếc nuối vì bị kẹt với lãi suất cũ

3. Rủi ro thanh khoản – Trái phiếu không phải lúc nào cũng có thị trường chính thức. Nếu cần bán gấp, bạn có thể phải chấp nhận giá thấp hoặc phải nhờ trung gian trung tâm hỗ trợ

4. Rủi ro lạm phát – Nếu lạm phát tăng 8% mà trái phiếu chỉ trả lãi 5%, bạn thực sự mất sức mua

5. Rủi ro từ việc tái đầu tư – Khi trái phiếu đáo hạn, nếu lãi suất thị trường giảm, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc tìm trái phiếu mới với lợi suất hấp dẫn

Các loại trái phiếu – Nên chọn loại nào?

Thị trường chứng khoán Thái Lan có nhiều loại trái phiếu để lựa chọn:

Phân theo người phát hành:

• Trái phiếu chính phủ (an toàn nhất nhưng lợi nhuận thấp nhất)
• Trái phiếu của các doanh nghiệp nhà nước (an toàn hơn trái phiếu tư nhân)
• Trái phiếu của công ty tư nhân (lợi nhuận cao hơn nhưng rủi ro hơn)

Phân theo phương thức trả lãi:

• Trả lãi định kỳ (tiền mặt đều đặn)
• Trả lãi từng đợt (không nhận lãi cho đến khi đáo hạn)
• Không trả lãi (mua thấp bán cao khi đáo hạn)

Phân theo lãi suất:

• Lãi cố định (biết trước số tiền sẽ nhận)
• Lãi thả nổi (thay đổi theo lãi suất tham chiếu)

Cách tính lợi nhuận từ trái phiếu

Ví dụ đơn giản: bạn mua trái phiếu mệnh giá 10.000 บาท, lãi 8% mỗi năm, trả hai lần trong năm, kỳ hạn 4 năm

• Lãi mỗi kỳ = 10,000 × (8% ÷ 2) = 400 บาท
• Lãi mỗi năm = 800 บาท
• Lãi 4 năm = 3,200 บาท
• Tổng số tiền nhận về = 10,000 + 3,200 = 13,200 บาท

Giao dịch trái phiếu – Dễ hơn bạn nghĩ

Thị trường sơ cấp (Primary Market) – Mua trực tiếp từ người phát hành (công ty hoặc chính phủ) qua ngân hàng, tổ chức tài chính. Phải mua lần đầu trong đợt phát hành.

Thị trường thứ cấp (Secondary Market) – Giao dịch trái phiếu đã phát hành. Ở Thái Lan có thị trường BEX (Bond Electronics Exchange) giúp thanh khoản tốt hơn. Mở tài khoản tại tổ chức chứng khoán trung tâm, rồi có thể mua bán như cổ phiếu. Trái phiếu sẽ được lưu giữ tại TSD (Trung tâm lưu ký chứng khoán Thái Lan).

Đầu tư trái phiếu năm 2567 – Có nên?

Ưu điểm:

• Thời hạn đa dạng (từ 1 ngày đến 20 năm)
• Thu dòng tiền đều đặn, lợi nhuận cao hơn gửi tiết kiệm
• Rủi ro thấp hơn cổ phiếu vì chủ nợ có quyền đòi trước chủ sở hữu cổ phiếu
• Có tính thanh khoản tương đối từ thị trường thứ cấp

Nhược điểm:

• Lợi nhuận thấp hơn cổ phiếu nhiều, dù giảm rủi ro
• Vẫn có rủi ro vỡ nợ, lạm phát, lãi suất
• Phân tích phức tạp hơn (cần hiểu rõ tình hình tài chính của người phát hành và lãi suất thị trường)

Trái phiếu vs cổ phiếu – Loại nào phù hợp cho bạn?

Chọn trái phiếu nếu:

• Bạn đã lớn tuổi, không muốn lo lắng nhiều
• Cần thu nhập đều đặn
• Không chịu được biến động lớn

Chọn cổ phiếu nếu:

• Bạn còn trẻ, có thời gian chờ đợi
• Chấp nhận rủi ro cao
• Muốn lợi nhuận cao

Cân bằng = chọn cả hai – Đây là Asset Allocation tốt, giảm rủi ro mà vẫn giữ được lợi nhuận.

Tóm lại

Trái phiếu không phải là “thua” khi so sánh với cổ phiếu, mà là “loại hình khác” phù hợp với các nhà đầu tư khác nhau. Năm 2567, thị trường tài chính đầy bất ổn, có “tấm khiên” như trái phiếu trong danh mục có thể là sự khôn ngoan.

Chìa khóa là nghiên cứu kỹ từng loại trái phiếu, rủi ro, và phù hợp với nhu cầu, tình hình hiện tại của bạn. Dù là trái phiếu hay cổ phiếu, điều quan trọng là chọn lựa có kiến thức và có kế hoạch rõ ràng.