CashTokens: token gốc xuất hiện trên Bitcoin Cash

Giới thiệu và bối cảnh

Vào cuối năm 2008, ý tưởng về Bitcoin đã được giới thiệu như là “một hệ thống tiền điện tử ngang hàng”, thực tế, Satoshi Nakamoto đã đặt tiêu đề cho tài liệu kỹ thuật mà ông đặt nền móng cho giao thức này bằng cụm từ đó. Theo lời của chính Satoshi, tiền điện tử đồng nghĩa với các khoản thanh toán trực tiếp giữa các cá nhân “mà không cần thông qua một tổ chức tài chính”, tiền đề này đã làm nền tảng cho Bitcoin-BTC cho đến năm 2017, năm mà những người ủng hộ “Bitcoin như tiền mặt” buộc phải chuyển sang một mạng lưới riêng biệt có tên là Bitcoin Cash (BCH) --“Bitcoin tiền mặt” trong tiếng Anh–. Vì vậy, khái niệm về tiền kỹ thuật số là điểm khởi đầu của toàn bộ công nghệ Bitcoin, đặc biệt là trong trường hợp của BCH, vốn coi đây là đặc tính không thể thương lượng.

Đặc tính này không mâu thuẫn với việc tích hợp các trường hợp sử dụng khác, miễn là việc tích hợp không gây nguy hiểm cho khả năng sử dụng BCH như tiền, hoặc khả năng mở rộng hệ thống để ngày càng nhiều người có thể áp dụng nó như một loại tiền tệ.

Theo hướng đó, Bitcoin Cash (BCH) có một quy trình để trình bày, thảo luận và chuẩn hóa các ý tưởng gọi là “CHIP” (viết tắt của: đề xuất cải tiến tiền mặt), tương tự như “BIP” hay “đề xuất cải tiến Bitcoin” của Bitcoin-BTC, cho phép cộng đồng thảo luận và đánh giá mức độ phù hợp của các ý tưởng phát triển nhằm thêm chức năng mới cho các ứng dụng, thậm chí cả giao thức nền của đồng tiền.

Một trong những chức năng đã được theo đuổi trong nhiều năm là khả năng chuyển giao các tài sản khác qua blockchain của Bitcoin Cash. Những tài sản này trong thế giới tiền mã hóa thường được gọi là “token” hay “thẻ”, rất phổ biến trong nhiều hệ sinh thái crypto, mang lại hoạt động kinh tế bổ sung cho các mạng lưới mà chúng vận hành, và khi kết hợp với các chức năng như khả năng triển khai hợp đồng thông minh, chúng có thể được giao dịch trên các sàn DEX hoặc sử dụng trên các nền tảng DeFi.

Khi BCH vừa mới tách khỏi BTC, đã có nhiều đề xuất tích hợp token dựa trên khái niệm “coin màu”, đề cập đến các giao dịch (ví dụ như gửi một lượng Bitcoin Cash rất nhỏ) chứa siêu dữ liệu để chuyển giao một token. Nói cách khác, nó sử dụng các giao dịch BCH làm phương tiện cho các tài sản khác, đòi hỏi một giao thức có thể diễn giải các siêu dữ liệu đính kèm đó như một thẻ, số lượng chuyển giao, v.v.

Ý tưởng này đã được triển khai trên mạng lưới Bitcoin Cash (BCH) thông qua nhiều giao thức, nổi tiếng và lâu đời nhất là “Simple Ledger Protocol” hay “token SLP”.

Tuy nhiên, mô hình “coin màu” có một số hạn chế, như yêu cầu phải chạy phần mềm bổ sung để xác thực thông tin chứa trong đó, cũng như phải đợi ít nhất 1 xác nhận để coi giao dịch đó là hợp lệ. Do những điểm yếu này, “coin màu” là một giải pháp khả thi để gửi và nhận token, nhưng không thể sánh với đặc tính thanh toán của đồng tiền gốc.

Tiêu chuẩn mới: mô hình tốt hơn

Ngày 15 tháng 5 năm 2023, Bitcoin Cash (BCH) sẽ tích hợp thông qua một bản cập nhật, cùng với các chức năng mới khác, khả năng chuyển giao token mà không bị giới hạn bởi các giao thức “coin màu”. Tính năng mới này, với đặc tả kỹ thuật mang mã “CHIP-2022-02”, có tên là “CashTokens: nguyên thủy token cho Bitcoin Cash”. Nói một cách đơn giản, CashTokens là giải pháp vượt trội so với “Simple Ledger Protocol” của token SLP, khác biệt ở các điểm nổi bật sau:

• Hạ tầng hỗ trợ “token SLP” yêu cầu phải chạy “nút SLP”, tức là phần mềm bổ sung để xác minh các giao dịch loại này dựa trên siêu dữ liệu trong giao dịch. Còn với CashTokens, chỉ cần một nút Bitcoin Cash là đủ, do đó thợ đào và các nhà vận hành nút đầy đủ có thể xác nhận tính hợp lệ.
• Giao dịch token SLP không tương thích với 0-conf, nên sẽ rủi ro khi chấp nhận giao dịch mà không đợi xác nhận đầu tiên. Giao dịch với CashTokens tương thích với 0-conf, do đó có thể chấp nhận giao dịch chưa xác nhận với giá trị dưới 200$.
• Mặc dù mạng lưới Bitcoin Cash dựa trên mô hình “UTXO”, các giao dịch token SLP lại được xác minh theo mô hình “DAG”. Các giao dịch CashTokens dựa trên mô hình UTXO, mang lại hiệu quả cao hơn khi xác thực giao dịch theo tiêu chuẩn này.

Những lợi thế này, cùng với nhiều điểm khác, giúp CashTokens mang lại trải nghiệm người dùng vượt trội và giảm ma sát khi mở rộng hỗ trợ ví tự lưu ký cũng như các nền tảng thương mại trong việc gửi và lưu trữ token. Ngoài ra, các giao dịch CashTokens trả phí cho thợ đào bằng Bitcoin Cash, vì vậy sự phổ biến của chúng sẽ góp phần duy trì hệ thống.

CashTokens: nguyên thủy token

Trong đặc tả kỹ thuật của CashTokens có cụm từ “Token Primitives for Bitcoin Cash” như tên chính thức. Cụm từ này có thể gây khó hiểu với người Việt, vì có thể nghĩ (một cách sai lầm) rằng nó đề cập tới thứ gì đó “nguyên thủy”, ít phức tạp hoặc hạn chế về khả năng tương thích với DeFi.

Tuy nhiên, CashTokens không chỉ tương thích với hợp đồng thông minh viết bằng ngôn ngữ kịch bản của Bitcoin Cash, mà thuật ngữ này cũng không nhằm gợi lên sự đơn giản. “Nguyên thủy” trong ngữ cảnh này chỉ một chức năng cốt lõi của giao thức; một chức năng gốc của giao thức, vì vậy bản dịch rõ ràng nhất của khái niệm này là “Token gốc cho Bitcoin Cash”.