Tiền mã hóa trước ngưỡng chuyển mình: Dòng tiền ETF, điều chỉnh đòn bẩy và thanh khoản mỏng

Những điểm chính:

• Nhu cầu từ các kênh hấp thụ lớn như ETF và DAT gần đây suy yếu, trong khi quá trình giảm đòn bẩy tháng 10 cùng môi trường vĩ mô phòng thủ tiếp tục gây áp lực lên thị trường tài sản số.
• Thị trường hợp đồng tương lai và cho vay DeFi đã điều chỉnh đòn bẩy, giúp vị thế thị trường lành mạnh hơn và giảm rủi ro hệ thống.
• Thanh khoản giao ngay vẫn chưa phục hồi trên cả các đồng lớn và altcoin, khiến thị trường yếu và dễ bị ảnh hưởng bởi các biến động giá mạnh.

Giới thiệu

“Uptober” mở màn mạnh mẽ khi Bitcoin xác lập đỉnh giá mới. Tuy nhiên, tâm lý lạc quan nhanh chóng đảo chiều khi sự cố giảm giá bất ngờ trong tháng 10 đã tác động tiêu cực đến thị trường. Từ đó, BTC giảm khoảng ~$40.000 (trên 33%), trong khi altcoin chịu ảnh hưởng nặng hơn, làm tổng vốn hóa thị trường giảm xuống gần 3 nghìn tỷ USD. Dù năm qua chứng kiến nhiều bước tiến cơ bản tích cực, diễn biến giá và tâm lý lại phân hóa rõ rệt.

Tài sản số hiện bị chi phối bởi nhiều yếu tố cả bên ngoài lẫn nội tại. Ở tầm vĩ mô, sự bất định quanh việc cắt giảm lãi suất tháng 12 và đà suy yếu của cổ phiếu công nghệ đã thúc đẩy tâm lý phòng thủ. Trong lĩnh vực crypto, các kênh cầu như ETF và kho bạc tài sản số (DAT) – vốn đóng vai trò hấp thụ ổn định – đã ghi nhận dòng vốn rút ra và áp lực giá vốn đầu tư. Đáng chú ý, sự kiện thanh lý ngày 10 tháng 10 kích hoạt một trong những đợt giảm đòn bẩy mạnh nhất, để lại hiệu ứng kéo dài khi thanh khoản thị trường vẫn yếu.

Trong số này, chúng tôi phân tích các yếu tố dẫn đến đà suy yếu của thị trường tài sản số thời gian qua. Chúng tôi sẽ đánh giá dòng vốn ETF, điều kiện đòn bẩy trên thị trường hợp đồng tương lai vĩnh viễn và DeFi, cùng thanh khoản sổ lệnh để nhận diện trạng thái thị trường hiện tại.

Vĩ mô chuyển trạng thái phòng thủ

Hiệu suất của Bitcoin ngày càng tách biệt với các tài sản lớn khác. Vàng tăng mạnh với lợi suất từ đầu năm vượt +50% nhờ mua vào kỷ lục của ngân hàng trung ương và căng thẳng thương mại kéo dài, trong khi cổ phiếu công nghệ (NASDAQ) mất đà trong quý IV khi thị trường đánh giá lại khả năng Fed cắt giảm lãi suất và tính bền vững của định giá dựa trên AI.

Như nghiên cứu trước đây đã chỉ ra, BTC thường có mối quan hệ luân phiên với cả nhóm tài sản “ưa rủi ro” như công nghệ và “trú ẩn an toàn” như vàng, tùy thuộc vào bối cảnh vĩ mô. Điều này khiến Bitcoin đặc biệt nhạy cảm với các đợt giảm giá hoặc động lực thị trường, như biến động mạnh tháng 10 và làn sóng phòng thủ rủi ro mới nhất.

Nguồn: Coin Metrics Reference Rates & Google Finance

Với vai trò dẫn dắt thị trường crypto, đà giảm của Bitcoin đã lan sang các tài sản khác, khi chúng tiếp tục vận động sát với BTC dù đôi lúc có những chủ đề như quyền riêng tư nổi bật hơn.

Sức hấp thụ từ ETF & DAT suy yếu

Đà giảm của Bitcoin gần đây chủ yếu do nhu cầu yếu hơn từ các kênh đã hỗ trợ tài sản này phần lớn trong năm 2024 và 2025. ETF hiện ghi nhận dòng vốn rút ròng $4,9 tỷ liên tục từ giữa tháng 10, mức rút lớn nhất kể từ tháng 4 năm 2025 khi BTC giảm về $75.000 trước thông báo thuế “Liberation Day”. Dù dòng vốn ngắn hạn bị rút, lượng nắm giữ trên chuỗi vẫn tăng, riêng BlackRock’s IBIT ETF giữ 780.000 BTC, chiếm khoảng 60% tổng nguồn cung tại các ETF Bitcoin giao ngay.

Dòng vốn ETF trở lại sẽ là tín hiệu kênh này được củng cố, bởi nhu cầu ETF luôn là bộ đệm hấp thụ nguồn cung khi khẩu vị chấp nhận rủi ro cải thiện.

Nguồn: Coin Metrics Network Data Pro

Các kho bạc tài sản số (DAT) cũng đang chịu áp lực. Khi giá giảm, giá trị cổ phần và tài sản crypto nắm giữ bị nén lại, gây áp lực lên mức chênh lệch so với NAV – yếu tố thúc đẩy tăng trưởng. Điều này làm giảm khả năng huy động vốn mới qua phát hành cổ phiếu hoặc nợ, làm giá vốn và giá trị cổ phiếu trở nên bất lợi cho việc tích lũy thêm. Các DAT nhỏ và mới thành lập đặc biệt nhạy cảm với biến động này, khi điều kiện thị trường thay đổi có thể khiến giá vốn và giá trị cổ phiếu bất lợi cho việc tích lũy thêm.

Quỹ Strategy, DAT lớn nhất hiện giữ 649.870 BTC (~3,2% nguồn cung hiện tại của Bitcoin) với giá vốn bình quân $74.333. Như biểu đồ bên dưới, Strategy tăng tốc tích lũy mạnh khi BTC tăng giá và định giá cổ phiếu cao, và đã chậm lại gần đây thay vì bán ra. Dù vậy, Strategy vẫn đang có lợi nhuận chưa thực hiện, với giá vốn thấp hơn giá thị trường hiện tại.

Dù Strategy có thể chịu áp lực nếu giá giảm sâu hơn hoặc từ nguy cơ bị loại khỏi chỉ số, sự đảo chiều điều kiện thị trường có thể cải thiện sức khỏe tài chính và giá trị cổ phiếu, tạo điều kiện thuận lợi để DAT tăng tích lũy trở lại.

Nguồn: Strategy & Bitbo Treasuries

Điều này phù hợp với xu hướng lợi nhuận trên chuỗi. SOPR (tỷ lệ lợi nhuận đầu ra đã chi tiêu) của nhà đầu tư ngắn hạn (< 155 ngày) đã giảm xuống mức lỗ thực tế khoảng 23%, phản ánh áp lực buông tay ở nhóm nhạy cảm với giá. Nhà đầu tư dài hạn vẫn có lợi nhuận trung bình, nhưng SOPR cho thấy có sự gia tăng nhẹ trong hoạt động chốt lời, phản ánh xu hướng hiện thực hóa lợi nhuận có chọn lọc. Khi SOPR của nhà đầu tư ngắn hạn phục hồi trên 1,0 và nhóm dài hạn giảm phân phối, thị trường sẽ cân bằng trở lại.

Crypto giảm đòn bẩy: Hợp đồng tương lai vĩnh viễn, cho vay DeFi & thanh khoản thị trường

Sự kiện thanh lý ngày 10 tháng 10 đánh dấu chu kỳ giảm đòn bẩy đa tầng trên thị trường hợp đồng tương lai, DeFi và đòn bẩy USD tổng hợp gắn với stablecoin, với dư âm còn kéo dài trên thị trường crypto.

Thanh lọc hợp đồng tương lai vĩnh viễn

Chỉ trong vài giờ, thị trường hợp đồng tương lai vĩnh viễn chứng kiến lượng vị thế bị thanh lý cưỡng bức lớn nhất lịch sử, xóa hơn 30% tổng vị thế mở (OI – Open Interest) tích lũy qua nhiều tháng. Altcoin và các sàn giao dịch có tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân cao như Hyperliquid, Binance và Bybit ghi nhận mức giảm OI mạnh nhất, tương ứng với nơi đòn bẩy tích tụ cao trước sự kiện. Như biểu đồ bên dưới, tổng OI vẫn thấp đáng kể so với đỉnh trước sự cố hơn $90 tỷ và tiếp tục giảm nhẹ sau đó. Điều này cho thấy thị trường đã giảm đòn bẩy khi ổn định và cân bằng lại.

Lãi suất funding (trong hợp đồng tương lai) cũng giảm trong giai đoạn này, phản ánh khẩu vị chấp nhận rủi ro phía mua đã được điều chỉnh lại. Lãi suất funding BTC gần đây dao động quanh mức trung lập hoặc âm nhẹ, cho thấy thị trường chưa thực sự lấy lại niềm tin xu hướng rõ ràng.

Nguồn: Coin Metrics Market Data Pro

Giảm đòn bẩy DeFi

Thị trường tín dụng DeFi cũng trải qua giai đoạn giảm đòn bẩy từ từ. Số dư khoản vay đang hoạt động trên Aave V3 giảm kể từ đỉnh cuối tháng 9 khi người vay giảm đòn bẩy và trả nợ trong bối cảnh khẩu vị chấp nhận rủi ro giảm và tài sản thế chấp bị điều chỉnh giá. Đợt giảm mạnh nhất ghi nhận ở các khoản vay stablecoin, bị khuếch đại do Ethena USDe mất giá trị neo với USD, khiến số dư vay USDe giảm 65% và đòn bẩy USD tổng hợp bị tháo gỡ trên diện rộng.

Hoạt động vay dựa trên ETH cũng co lại, với các khoản vay WETH và token staking thanh khoản (LST – Liquid Staking Token) giảm khoảng 35–40%, phản ánh việc giảm chu trình lặp lại và thu hẹp các chiến lược thế chấp sinh lợi suất.

Nguồn: Coin Metrics ATLAS

Thanh khoản giao ngay yếu

Thanh khoản thị trường giao ngay vẫn mỏng sau sự kiện thanh lý ngày 10 tháng 10. Trên các sàn lớn, độ sâu đầu sổ lệnh (±2%) của BTC, ETH và SOL vẫn thấp hơn 30–40% so với đầu tháng 10, cho thấy thanh khoản chưa phục hồi cùng với giá. Khi lượng lệnh mua bán chờ ít hơn, thị trường trở nên yếu, các giao dịch nhỏ cũng có thể làm tăng tác động giá, khiến giá biến động mạnh, làm tăng biến động và khuếch đại tác động của các đợt bán giải chấp.

Điều kiện thanh khoản còn yếu hơn ở các đồng ngoài top. Sổ lệnh các đồng ngoài top ghi nhận mức giảm sâu và kéo dài hơn về khối lượng, phản ánh tâm lý né tránh rủi ro và hoạt động tạo lập thị trường giảm trên cả đồng lớn lẫn altcoin. Việc cải thiện thanh khoản giao ngay trên diện rộng sẽ giúp giảm tác động giá và ổn định thị trường, nhưng hiện tại, độ sâu vẫn là chỉ báo rõ nét nhất cho áp lực tồn đọng trong hệ thống.

Nguồn: Coin Metrics Market Data Pro

Kết luận

Thị trường tài sản số đang trải qua giai đoạn tái cân bằng sâu rộng, bị tác động bởi nhu cầu yếu từ ETF và DAT, quá trình điều chỉnh đòn bẩy trên hợp đồng tương lai và DeFi, cùng thanh khoản giao ngay vẫn thấp. Những yếu tố này gây áp lực lên giá, nhưng đồng thời giúp hệ thống lành mạnh hơn, ít đòn bẩy, vị thế trung lập hơn và ngày càng dựa vào nền tảng cơ sở.

Trong khi đó, bối cảnh vĩ mô tiếp tục là lực cản: cổ phiếu AI yếu, kỳ vọng cắt giảm lãi suất thay đổi và tâm lý phòng thủ chung làm giảm khẩu vị đầu tư. Sự phục hồi bền vững ở các kênh cầu lớn, dòng vốn ETF, tăng tích lũy DAT, tăng trưởng nguồn cung stablecoin cùng với thanh khoản giao ngay cải thiện sẽ là nền tảng cho sự ổn định và đảo chiều thị trường. Đến khi các yếu tố này thay đổi, thị trường vẫn sẽ bị chi phối bởi sự căng thẳng giữa môi trường vĩ mô phòng thủ và cấu trúc nội tại của crypto.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

1. Bài viết này được đăng lại từ [Coin Metrics State of the Networ ]. Mọi bản quyền thuộc về tác giả gốc [Tanay Ved]. Nếu có ý kiến về việc đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn để được xử lý kịp thời.
2. Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm và ý kiến trong bài viết này chỉ thuộc về tác giả và không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào.
3. Bản dịch bài viết sang các ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi được đề cập, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bài dịch này.